สื่อการสอนเรื่อง คำราชาศัพท์ ชั้น ป.5 นางสาวสุดาพร พงศ์ประทีปชัย การสอนภาษาไทย 4/3

ความหมายของคำราชาศัพท์

        คำราชาศัพท์ คือ คำสุภาพที่ใช้ให้เหมาะสมกับฐานะของบุคคลต่างๆ คำราชาศัพท์เป็นการกำหนดคำและภาษาที่สะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมอันดีงามของ ไทย แม้คำราชาศัพท์จะมีโอกาสใช้ในชีวิตน้อย แต่เป็นสิ่งที่แสดงถึงความละเอียดอ่อนของภาษาไทยที่มีคำหลายรูปหลายเสียงใน ความหมายเดียวกัน และเป็น ลักษณะพิเศษของภาษาไทย โดยเฉพาะ ซึ่งใช้กับบุคคลกลุ่มต่างๆ ดังต่อไปนี้

1. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถ
2. พระบรมวงศานุวงศ์
3. พระภิกษุสงฆ์ สามเณร
4. ขุนนาง ข้าราชการ
5. สุภาพชน

คำราชาศัพท์ที่ควรทราบ

 คำราชาศัพท์ที่ใช้เป็นคำนาม

คำสามัญ	คำราชาศัพท์	คำสามัญ	คำราชาศัพท์
หัว(พระมหากษัตริย์)	พระเจ้า	หัว	พระเศียร
ผม(พระมหากษัตริย์)	เส้นพระเจ้า	ผม	พระเกศา,พระเกศ,พระศก
หน้าผาก	พระนลาฎ	คิว	พระขนง,พระภมู
ขนระหว่างคิว	พระอุณาโลม	ดวงตา	พระจักษุ,พระนัยนา,พระเนตร
จมูก	พระนาสา,พระนาสิก	แก้ม	พระปราง
ปาก	พระโอษฐ์	ฟัน	พระทนต์
ลิ้น	พระชิวหา	คาง	พระหนุ
หู	พระกรรณ	คอ	พระศอ
ดวงตา	พระเนตร	หนวด	พระมัสสุ
บ่า,ไหล่	พระอังสา	ต้นแขน	พระพาหา,พระพาหุ
ปลายแขน	พระกร	มือ	พระหัตถ์
นิ้วมือ	พระองคุลี	เล็บ	พระนขา
ห้อง	พระอุทร	เอว	พระกฤษฎี,บั้นพระเอว
ขา,ตัก	พระเพลา	แข้ง	พระชงฆ์
เท้า	พระบาท	ขน	พระโลมา
ปอด	พระปัปผาสะ	กระดูก	พระอัฐิ

หมวดขัตติยตระกูล

คำสามัญ	คำราชาศัพท์	คำสามัญ	คำราชาศัพท์
ปู่,ตา	พระอัยกา	ย่า,ยาย	พระอัยยิกา,พระอัยกี
ลุง,อา(พี่-น้องชาย ของพ่อ	พระปิตุลา	ป้า,อา(พี่-น้องสาวของ พ่อ)	พระมาตุจฉา
พ่อ	พระชนก,พระบิดา	แม่	พระชนนี,พระมารดา
พี่ชาย	พระเชษฐา,พระเชษฐภาตา	น้องสาว	พระราชธิดา,พระธิดา
หลาน	พระนัดดา	แหลน	พระปนัดดา
ลูกเขย	พระชามาดา	ลูกสะใภ้	พระสุณิสา

หมวดเครื่องใช้

คำสามัญ	คำราชาศัพท์	คำสามัญ	คำราชาศัพท์	คำสามัญ	คำราชาศัพท์
ยา	พระโอสถ	แว่นตา	ฉลองพระเนตร	หวี	พระสาง
กระจก	พระฉาย	น้ำหอม	พระสุคนธ์	หมวก	พระมาลา
ตุ้มหู	พระกุณฑล	แหวน	พระธำมรงค์	ร่ม	พระกลด
ประตู	พระทวาร	หน้าต่าง	พระบัญชร	อาวุธ	พระแสง
ฟูก	พระบรรจถรณ์	เตียงนอน	พระแท่นบรรทม	มุ้ง	พระวิสูตร
ผ้าห่มนอน	ผ้าคลุมบรรทม	ผ้านุ่ง	พระภูษาทรง	ผ้าเช็ดหน้า	ผ้าชับพระพักตร์
น้ำ	พระสุธารส	เหล้า	น้ำจัณฑ์	ของกิน	เครื่อง
ช้อน	พระหัตถ์ ช้อน	ข้าว	พระกระยาเสวย	หมาก	พระศรี